چگونه از خود در برابر آلودگی هوا محافظت کنیم؟

هر سال زمستان که می‌شود، آلودگی هوا در تهران و دیگر شهرهای بزرگ شدت می‌گیرد و موج نگرانی‌ها و خبرها و تعطیلات اجباری را در زندگی مردم جاری می‌کند. آلودگی هوا مسئله‌ای کلان است که افراد به تنهایی از عهده حل آن بر نمی‌آیند. برای حل چنین معضلی باید سازمان‌های دولتی‌، خودروسازان و مردم همزمان وارد ماجرا شوند و با اصلاح و بهبود نقش خود در ایجاد آلودگی، از شدت آن بکاهند. با این حال افراد می‌توانند در مواقع آلودگی شدید هوا برای حفظ سلامت خود به اقداماتی دست بزنند. راهکارهای زیر اقداماتی از این دست هستند و توجه به آن‌ها تنها موجب کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامتی جسم و روان افراد خواهد شد. در هنگام آلودگی هوا چه کنیم؟اصلی‌ترین اقدام برای فرار از عوارض آلودگی هوا قرار نگرفتن در محیط آلوده است. به عبارت دیگر، در شرایط هوای ناسالم باید تا حد ممکن کمتر در شهر، مخصوصا در مناطقی که آلودگی هوا در آن‌ها شدیدتر است، رفت و آمد کرد. همچنین چون آلودگی در منازل و محیط‌های بسته کمتر از آلودگی محیط بیرون است، بهتر است در روزهای آلوده اصلاً از خانه بیرون نیاییم. برای اطلاع از وضعیت روزانه آلودگی هوا در تهران، می‌توان به سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران مراجعه کرد. در این سایت آلودگی مناطق مختلف تهران به صورت تصویری روی نقشه‌ی شهر نشان داده شده است. توصیه‌‌ی دوری از تنفس هوای آلوده را بیماران قلبی، بیماران ریوی، افراد مسن و کودکان باید جدی‌تر بگیرند. چرا که این افراد در برابر آلودگی هوا حساس‌تر هستند و از آن آسیب بیشتری می‌بینند. فعالیت‌های ورزشی در روزهای با آلودگی بالا بسیار خطرناک است و ممکن است به دلیل تنفس بیشتر هوای آلوده عوارض سوئی به همراه داشته باشد. به تازگی عده‌ای از مردم به قصد در امان ماندن از تنفس هوای آلوده در شهرهای بزرگ، از ماسک‌ استفاده می‌کنند. باید گفت چنین ماسک‌هایی تأثیر بسیار ناچیز و اندکی در حذف ذرات معلق و گازهای سمی موجود در هوا دارند و نباید با استفاده از آن‌ها، به تصور مصونیت از عوارض منفی آلاینده‌ها، به راحتی در مناطق آلوده تردد کرد. چه غذاهایی اثر آلودگی هوا را کمتر می‌کنند؟آنچه می‌خوریم و می‌آشامیم تأثیر مستقیمی بر قابلیت تحمل ریه‌ها در تنفس هوای آلوده دارد. در واقع تغییر کوچکی در رژیم غذایی می‌تواند مانند محافظی برای بدن در هوای آلوده باشد و از ابتلا به انواع سرطان‌هایی که آلاینده‌های هوا عاملش هستند جلوگیری کند. تحقیقات نشان داده است که گروهی از آنتی‌اکسیدان‌ها از قبیل ویتامین C، ویتامین A، ویتامین E، سلنیم، و بتا کاروتن از اثرات مضر دود و آلاینده‌های هوا بر بدن می‌کاهند. در واقع این مواد واکنش‌های مضر مواد شیمیایی را در بدن متوقف می‌کنند. علاوه بر این، مواد آنتی اکسیدان با تقویت سیستم ایمنی بدن، سلامتی انسان را در برابر سرطان تضمین می‌کنند. چنین اثری در تحقیقات بر روی موش‌ها خود را نشان داده است. چنانچه نرخ ابتلا به سرطان را، که از تماس با مواد شیمیایی حاصل می‌شد، از 80-90 درصد به 10 تا 15 درصد کاهش داده است. اثر آنتی‌اکسیدان‌ها بر کاهش ابتلا به سرطان در مردمی که پیوسته از غذاهای حاوی این مواد استفاده کرده‌اند نیز ثابت شده است. لیستی از مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌های ذکر شده در جدول زیر آمده است. نکته مهم در مصرف این مواد مغذی این است که قابلیت ذخیره شدن در بدن را ندارند و برای تأثیر در سلامتی، باید پیوسته در رژیم غذایی مصرف شوند. ماده مغذی منابع غذاییویتامین Cمرکبات مثل پرتغال، گریپ فوروت، بروکلی، انبه، توت فرنگیویتامین Eگردو،بادام، زیتون، سبزیجات دارای برگ‌های سبز، دانه‌های غلات کامل، کره، زرده تخم مرغ، جوانه گندمویتامین A مارگارین، کره، هویج، جگرسلنیم پیاز، تخم مرغ، ماهی، دانه کامل گندم، سیربتا کاروتنطالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو علاوه بر مواد غذایی فوق، شیر و لبنیات هم تأثیر مثبتی بر کاهش مضرات ناشی از آلودگی هوا دارند. این دسته از مواد غذایی به دلیل دارا بودن کلسیم از جذب سرب و دیگر فلزات سنگین در بدن جلوگیری می‌کنند. سیب هم از جمله میوه‌هایی است که سرب را به طور کامل از بدن دفع می‌کند و از این نظر در کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن نقش مثبتی دارد. به طور کلی از نظر تغذیه‌ای، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و لبنیات مهم‌ترین پیشنهاد برای کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا به شمار می‌رود. مطالب مرتبط: چگونه ممکن است تهران تعطیل شود؟ وضعیت آلودگی هوای تهران در سال های اخیر