چرا بهتر است به متکدیان و گدایان کمک کنیم؟

به تازگی شهرداری تهران بیلبوردهای و بنرهای بزرگی در گوشه و کنار شهر نصب کرده  و در آن‌ها به مردم توصیه کرده است که به متکدیان و گداها کمک نکنند. توصیه‌هایی با تصاویر و عبارت‌های متفاوتی از قبیل: گداپروری را با انسان‌دوستی اشتباه نگیریم؛ تکدی‌گری اقدامی است که توسط افراد سودجو مدیریت می‌شود؛ کمک به متکدیان موجب اشاعه این پدیده زشت است و مانند آن‌ها.شکی نیست که بسیاری از جملات بالا واقعیت دارد. عده‌ای از متکدیان گدایی شغلشان است و از این راه بدون کمترین زحمت و سرمایه‌ای امرار معاش می‌کنند و درآمدهای خوبی هم دارند. بعضی از آن‌ها گروهی و تحت مدیریت عده‌ای دیگر فعالیت می‌کنند و برای برانگیختن ترحم مردم آموزش دیده ‌اند. همه اینها درباره گدایی در شهرها صادق است و نمی‌توان کتمان‌شان کرد. اما آیا چنین واقعیت‌هایی به ما اجازه می‌دهد از کمک به متکدیان و گدایان اجتناب کنیم و به آن‌ها توجهی نشان ندهیم؟کمک به متکدیان دو رو دارد که هنگام تبلیغ و تجویز چنین توصیه‌هایی باید هر دو آن‌ها را باهم دید. وجه اولِ کمک به گدایان کمک به افرادی است که اظهار نیاز و فقر می‌کنند و ممکن است نیازمند واقعی نباشند و دروغ بگویند. ممکن هم هست واقعا از روی فقر و ناچاری دست نیاز به سوی دیگران دراز کرده‌اند. در این میان تشخیص صحت ادعای آن‌ها و بررسی نیازهایشان از عهده شهروندان و مردم عادی خارج است. در دنیای پیچیده امروز دولت‌ها و سازمان‌های مردم نهاد مسئولیت تشخیص نیازمندان و رسیدگی به آن‌ها را بر عهده دارند و از طریق سازوکارهای نظارتی و حمایتی خود به آنان خدمات می‌دهند. این یک روی سکه است که تنها در صورت وجود سازمان‌های توانا و کارآمد در کمک به نیازمندان واقعی، می‌توان شهروندان را به بی‌توجهی و کمک نکردن به متکدیان توصیه کرد.طرف دیگر کمک به متکدیان، شخصی است که از او طلب کمک کرده‌اند. او انسانی است که در برابر اظهار نیاز و فقر انسان دیگری قرار گرفته است.آن هم به شکلی که دیگری کرامت و عزت خود را به ازای خواسته‌ای مادی زیرپا گذاشته است و دست خود را جلوی دیگران دراز کرده است. اینجاست که بی‌اعتنایی نسبت به فقیر سنگ بنایی برای نادیده گرفتن شفقت و مهرورزی آدمی است. در این طرف ماجرا نمی‌توان نیازمندی یک انسان و خواسته او را نادیده گرفت، حتی اگر این امکان در میان باشد که او دروغ بگوید و نیازش واقعی نباشد. چرا که مهم حسی از نوع‌دوستی و دگر خواهی است که جلوه‌‌ی بیرونی‌اش توجه به متکدی و دلسوزی برای او است. به همین دلیل است که امیرالمومنین سفارش کرده‌اند «دست گدا را ولو با نیم‌دانه‌ای از انگور یا خرما خالی برنگردانید» و امام باقر به کمک به گدا حتی اگر سوار بر اسب باشد، تأکید کرده‌اند. در اینجا رحم و عطوفتی که دل آدمی را به درد می‌آورد مهم است و نباید با بی‌اعتنایی به دیگران این حس متعالی به سردی و بی‌رحمی تبدیل شود.وقتی قرار است درباره کمک به متکدیان توصیه‌ای شود باید هر دو این وجوه را در نظر گرفت. به این ترتیب شاید بیلبوردهای تبلیغاتی شهرداری تهران نه تنها در جهت اصلاح و بهبود جامعه نباشد، بلکه بدبینی، سردی و بی‌اعتنایی را بین شهروندان رواج دهد و کارکردی معکوس در جامعه داشته باشد.مطالب مرتبط:چگونه دنیا را به جای بهتری برای زیستن تبدیل کنیم؟ (دانلود کلیپ Give A Little Love)تغییر در رفتار از تغییر در دل شروع می شود!