آیا سوزاندن پرچم کشورهای دیگر اخلاقی و عقلانی است؟

در دنیای امروز، پرچم هر کشوری نماد آن کشور است. بسیاری از کشورها نمادهای قومی، مذهبی، و ملی خود را روی پرچم‌هایشان به نمایش می‌گذارند تا از این طریق بر هویت خود تأکید کنند. وجه نمادین پرچم باعث شده است تا جایگاه آن در میان مردم و دولت‌ها جایگاه ویژه‌ای باشد. بر همین اساس است که بالارفتن پرچم یک کشور در مسابقات ورزشی افتخار آن کشور است و وقتی کشوری کشور دیگری را فتح می‌کند اولین اقدام پائین کشیدن پرچم‌ها از فراز بام‌ها است. وقتی دو دولت یا ملت دشمن هم محسوب می‌شوند، یکی از آسانترین کارها برای ابراز دشمنی و تحقیر دیگری ابراز خشم نسبت به پرچم آن کشور است. می‌توان پرچم آن کشور را آتش زد. آن را زیرپا گذاشت و از روی آن رد شد. یا با طرح‌ها و نمادهای آن بازی کرد و آن را به شکلی متفاوت به نمایش گذاشت. همه‌ی اینها اقدامات دم‌دستی و آسانی برای بروز خشم و نمایش دشمنی است. راه‌هایی که آن‌ها را به وفور در ایران، نسبت به کشورهایی که عده‌ای از مردم یا حاکمان آن‌ها را دشمن می‌نامند، به نمایش می‌گذارند. نمونه‌اش همین مراسم 13 آبانی است که هر سال با تبلیغات و تشریفات فراوان اجرا می‌‌شود و انواع و اقسام پرچم‌های ایالات متحد آمریکا، انگلیس و باقی دشمنان جمهوری اسلامی ایران در اقصی نقاط دنیا را می‌سوزانند و لگد مال می‌کنند.سوال اما اینجاست که آیا این نوع ابراز خشم و دشمنی عاقلانه و اخلاقی است؟ چنانچه اگر چنین اقدامی را در ترازوی عقلانیت و استدلال بگذاریم رای به موجه بودن آن دهیم و اگر با شاقول اخلاق آن را بسنجیم پی به درستی آن ببریم. آیا آن دسته از مردم و مسئولان که هر یک با انگیزه‌ها و اهداف متفاوتی هیزم بر آتش دشمنی با آمریکا و دیگر کشورها می‌ریزند و پرچم بر آن می‌گیرند تا بسوزد می‌دانند که چه می‌کنند؟ اکنون پس از 30 سال از آغاز چنین مراسمی فرصت خوبی است تا به آن‌ها بیاندیشیم و آن‌ها را از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم.دولت‌مردان و حاکمان جمهوری اسلامی، بارها در تشریح دشمنی خود با آمریکا، انگلیس و اخیراً فرانسه، کانادا و دیگر کشورهای غربی دشمنی خود را به دولت‌های این کشورها نسبت می‌دهند. در واقع، آن‌ها سعی دارند با تفکیک میان ملت‌ها و دولت‌ها و برقراری نسبت دشمنی با دولت‌ها از گسترش و نفوذ ایرانی ستیزی در میان مردم کشورهای غربی جلوگیری کنند. تفکیکی که محل سوال است و به آسانی نمی‌توان به آن تن داد. با این حال، بر مبنای همین توجیه چگونه می‌توان پرچم کشورهای دشمن را آتش زد؟ مگر نه این است که پرچم‌ کشورها هویت ملی، مذهبی و قومی آن کشورها را به نمایش می‌گذارد؟ آیا سوزاندن پرچم یک کشور به معنی دشمنی صِرف با دولت‌ آن است یا کل ارزش‌های ملی آن را خاکستر می‌کند؟ کدام امریکایی وطن‌دوست را می‌توان یافت که پرچم کشورش را لگدمال کنند و برّ و بر نگاه کند و آزرده‌خاطر نشود؟ به نظر می‌آید بی‌‌حرمتی به پرچم کشورها با توجیه مقامات و حاکمان جمهوری اسلامی  درباره دشمنان خود سازگار نیست. بر همین اساس نمی‌توان چنین اقداماتی را عقلانی دانست.از منظر اصول اخلاقی هم می‌توان بی‌حرمتی به پرچم‌ها را بررسی کرد. یکی از مهم‌ترین اصول اخلاقی این است که با دیگران همان کاری را بکن که دوست داری با خودت کنند. بیان دیگر این اصل اخلاقی در متون دینی ما مثل نهج البلاغه هم آمده است. چنانچه از امیرالمومنین نقل شده است که هر آنچه برای خودت نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند و آنچه برای خودت دوست داری برای دیگران دوست داشته باش. بر مبنای این اصل آیا می‌توان پذیرفت آمریکایی‌ها یا هر قوم و ملت دیگر پرچم جمهوری اسلامی ایران را آتش زنند؟ آیا دل یک ایرانی مسلمان  از لگدمالی نشان الله به درد نمی‌آید؟ به حتم چنین کاری توهین به ما و عقاید ما به حساب می‌آید و خشم و ناراحتیمان را بر می‌انگیزد. درست به همان اندازه که یک ایرانی به واسطه ارزش‌های مذهبی و ملی خود دوست ندارد به پرچم کشورش توهین کنند، نباید به پرچم دیگران توهین کرد. بر همین اساس، از زاویه اخلاقی هم باید حکم به غیر اخلاقی بودن توهین به پرچم دیگر کشورها داد.شاید پس از سال‌ها کینه‌توزی وقت آن رسیده است که دشمنی خود با دیگر کشورها را بازبینی کنیم. حتی اگر دشمنی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دیگر مبنای واقعی و ریشه‌های عمیق هم داشته باشد، نباید چشم‌بسته و کوکورانه دشمنی با آنان را ابراز کرد. زمانی در اوایل انقلاب اسلامی، آن‌قدر مردم و مسئولان خشمگین بودند که دست به هر اقدامی برای ابراز خشم و دشمنی خود می زدند. اکنون اما فرصتی است تا با تدبیر و فراست و هوشیاری دشمنان خود را بشناسیم و با آنان اخلاقی و عقلانی دشمنی بورزیم و در عین حال منافع و وجهه خود را هم در دنیا حفظ کنیم. مطالب مرتبط:چه کسانی از رابطه ایران و آمریکا می هراسند؟گفت و گو با آمریکا: عقلانیت سیاسی دیر هنگام