در حیرت

هوای غبار آلود عقلانیت سیاسی در اهواز!

چهارشنبه, ۲۲ بهمن ۱۳۹۳، ۱۱:۲۱ ق.ظ
امروز 22 بهمن بود و طبق روال هر سال، راهپیمایی سالگرد انقلاب در شهرهای کشور  برگزار می شد. در این بین، شهری بود که شرایط مساعدی برای حضور مردم، مخصوصا کودکان و سالخوردگان، در راهپیمایی نداشت: شهر اهواز که سال هاست به دلیل گرد و غبار هوای آلوده ای دارد و به رغم گذشت سال ها از وخیم شدن اوضاع در آن کارهای مهمی برای کاهش آلودگی انجام نگرفته است. امروز مردم اهواز بدون توجه به آلودگی هوا در راهپیمایی حضور پیدا کردند و احتمالا تا آخر شب رسانه ملی از زوایای مختلف حضور مردم مومن و انقلابی اهواز در راهپیمایی را خاری در چشم دشمنان این مرز و بوم قلمداد خواهد کرد. آنچه در اینجا می خواهم بر روی آن انگشت بگذارم وجود عقلانیت سیاسی در میان مردم است. عقلانیت سیاسی یعنی تلاش برای اصلاح امور از طریق ساز و کارهای عقلانی. یعنی فهم وضع موجود، تاثیر دولت و حکومت در آن، و تلاش برای تغییر اوضاع از راه های عاقلانه. مجموع اینها را تعریفی دم دستی از عقلانیت سیاسی می نامم. اما این عقلانیت و ربطش به حضور مردم اهواز در راهپیمایی چیست؟ تمام شرایطی که در اهواز جاکم بود باید مردم را به این سمت می برد که در راهپیمایی حضوری کم رنگ داشته باشند. از بعد فردی عقل حکم می کند که هنگام احتمال زیان از آن جلوگیری کرد. وقتی هوا آلوده است نباید از خانه بیرون آمد تا جلوی آسیب بیشتر به خود را گرفت. از بعد اجتماعی اما، یک پای وضعیت بد هوا در اهواز ناشی از کم کاری و بی توجهی دولت و حکومت است. راهپیمایی فرصت خوبی بود تا مردم به این بی توجهی اعتراض کنند و خواستار مداخله بیشتر و تلاش بیشتر حکومت به اهواز و اوضاع نابسامانش شوند. با وجود حکم عقلانی در بعد فردی و اجتماعی برای شرکت نکردن در راهپیمایی، مردم اهواز در آن حاضر شدند و به نحوی آن دلایل را نادیده گرفتند. اما این نادیده گرفتن چه ریشه ها و چه تبعاتی دارد؟ شاید آسان ترین پاسخ برای جواب به ریشه این نادیده گرفتن، این باشد که مردم ما از جان و مالشان در راه انقلاب می گذرند. من اما به زبانی دیگر می گویم مردم ما، یا حداقل بعضی از آنها، آرمان گرا هستند. به این معنی که آرمان ها و آرزوهایشان از آنچه به واقع هست برایشان مهم تر است. به بیانی دیگر آن ها وضع موجود را نگاه نمی کنند و چشم به فردایی امیدوارکننده و متفاوت از امروز دارد. نگاهی که بهترین محمل برای سودجویی حاکمان ناکار آمد و بهترین ابزار برای ادامه نا کارآمدی است. عقلانیت سیاسی حکم می کند مردم برای اداره امور به ابزارهایی در مقابل حکومت مجهز باشند و در صورت ناکارآمدی دولتمردان یا نارضایتی مردم آنان را به کار گیرند. از دل همین عقلانیت، انتخابات و مجلس و نظارت و اعتصاب های قانونی در آمده است. در ایران اما، عقلانیت سیاسی نه در حد تئوری و نه حتی در عمل محلی از اعراب ندارد. به عبارتی فهم سیاسی مردم از جایگاه دولت و ابزارهایی که دارند بیشتر آرمان گرایانه و ایدئولوژیک است، نه واقع گرایانه و مستدل به تجارب ملت ها و بحث های متفکران عالم سیاست. همین نگاه در طولانی مدت باعث شده اصلاح در میان حکومت های ایرانی کند و همراه با هزینه بالا باشد. این نگاه واقعیت جاری را در مقابل آرمان های امیدبخش آینده قرار می دهد و نتیجه اش وخامت اوضاع کنونی یا کنار گذاشته شدن آرمان های از حانب نسل های بعدی خواهد شد. چرا که هر حکومتی حتی حکومت صالحان نیاز به فشارها و نظارت های مردمی برای دوری از فساد و بهبود اواضع دارد. 22 بهمن در اهواز نشان داد هنوز مردم ما، یا برخی از آن ها، آرمان هایی دارند که آن را مهم تر از هوایی که تنفس می کنند می دانند. ولی آیا این آرمان ها می تواند هوا را پاک کند و رفاه مردم را ارتقا دهدو زندگی آنان را را در مسیر بهبود قرار دهد؟ آیا این آرمان ها و تکرارشان تنها برای آبادانی و آبادی و پیشرفت کافی است؟!

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی