چه کشورهایی در خاورمیانه از رابطه ایران و آمریکا می هراسند؟

لحن مثبت مقامات دو کشور ایالات متحده آمریکا و ایران درباره یکدیگر، در اجلاس اخیر سازمان ملل، و مذاکره وزیران امور خارجه‌شان در حاشیه این اجلاس، در قالب مذاکره ایران و 1+5، واکنش‌ها و تحلیل‌های گوناگونی را در محافل داخلی و بین‌المللی در پی داشته است. چنین اتفاقاتی هر چند در حد مصاحبه‌ها و سخنان متفاوتی بوده است، تغییر اساسی در رویکرد دو کشور پس از گذشت حدود 30 سال است. تغییری که بی‌شک به مذاق برخی کشورهای خاورمیانه خوش نیامده است. کشورهایی که درآینده مانع از برداشتن گام‌های جدی برای حل اختلافات عمیق میان ایران و ایالات متحده آمریکا خواهند شد.  نظریه هانتینگتون در ارائه الگویی از نظام کنونی جهان، چارچوب خوبی برای فهم موانع منطقه‌ای بر سر رابطه ایران و آمریکا است. بر اساس این نظریه، نظام جهان پس از نظام «دو قطبی» جنگ سرد و نظام «چند قطبی» پس از آن، که دوران اوجش جنگ خلیج فارس بوده است، در حال گذار از  نظام «تک قطبی-چند قطبی» به سر می‌برد. در این نظام، یک ابرقدرت و چند قدرت عمده در هر منطقه وجود دارد. در این الگو ایالات متحده آمریکا با برتری در همه ابعاد، اعم از نظامی، اقتصادی و فناوری، ابرقدرت است و دارای امکانات و توانایی لازم برای حفاظت از منافع خود در سراسر دنیا است. در کنار این ابرقدرت در هر منطقه قدرت‌های عمده‌ای هستند که از نفوذ و تسلط کافی در منطقه خود برخوردارند. در سطح سوم از این الگو قدرت‌های درجه دوم منطقه‌ای واقعند که اغلب منافعشان با کشورهای درجه اول منطقه‌ای در تعارض است. بر اساس نظریه فوق، قدرت عمده در خاورمیانه ایران است و عربستان قدرت درجه دوم منطقه به شمار می‌آید. در این میان دو بازیگر دیگر منطقه قطر و رژیم صهیونیستی هستند. قطر در سال‌های اخیر به لطف ثروت بادآورده نفت، تلاش بسیاری برای دستیابی به جایگاه درجه دوم قدرت در خاورمیانه داشته است. رژیم صهیونیستی هم به دلیل ماهیت نامشروع خود در خاورمیانه همواره سعی در برهم زدن نظم خاورمیانه داشته است. کشورهای درجه دوم مثل عربستان و قطر با برقراری همکاری‌های استراتژیک با ابرقدرت، یعنی آمریکا، سعی در کاهش نفوذ قدرت عمده منطقه، ایران، دارند و همین عامل نزدیکی آمریکا، عربستان و قطر در دهه اخیر بوده است. از طرفی رژیم صهیونیستی با پناه گرفتن پشت قدرتی مثل آمریکا از تهدیدات نسبت به خود در منطقه خواهد کاست و  همزمان با حمایت از سیاست‌های نظامی و اقتصادی آمریکا علیه ایران، از افزایش قدرت ایران در منطقه و بالطبع استحکام محور شیعی مقاومت جلوگیری خواهد کرد. به نظر می‌رسد کشورهای عربی، که سعی در پذیرش و تقویت قدرت عربستان در نقش قدرت منطقه‌ای دارند، و رژیم صهیونیستی دو مانع جدی برای نزدیکی ایران و ایالات متحده باشند. آنچه در این میان مهم است، جایگاه یگانه ایران از نظر نفوذ سیاسی و فرهنگی در منطقه خاورمیانه است. جایگاهی که آمریکا را بر آن داشته است که به‌رغم کارشکنی‌های متحدان خود در منطقه آن را به رسمیت شناسد و سعی در بهره‌گیری از آن در جغرافیای سیاسی منطقه کند.پ.ن: نمی دانم چرا تعداد نظرات کم شده است. آیا مشکل از بلاگفای محترم است یا قالب یا پست ها؟!مطالب مرتبط:مذاکره با آمریکا: عقلانیت سیاسی دیرهنگامدر جستجوی نرمش قهرمانانهتحریمها: تسلیم نظام سیاسی یا به زانو در آوردن کشورآینده سیاسی خاورمیانه چگونه خواهد بود؟