وبلاگ نویسی در ایران

امروز 31 آگوست است و در تقویم ها آن را به نام روز وبلاگ نویسی نام گذاری کرده اند. وجه تسمیه این نام گذاری هم احتمالاً تشابه 31og با blog است. خانم مشایخ در وبلاگشان این روز را معرفی کردند و من امروز را فرصت مناسبی دانستم تا درباره ی  وبلاگ نویسی بنویسم. از عمر وبلاگ نویسی در ایران کمی بیشتر از یک دهه می گذرد. در این مدت وبلاگ نویسی به سرعت در میان مردم رواج پیدا کرده است. بر اساس آمار پراکنده‌ی سرویس دهندگان وبلاگ در سال 86، اکنون تنها در دو سرویس دهنده بلاگفا و پرشین بلاگ بیش از دو میلیون وبلاگ ثبت شده است. در گزارش دیگری تعداد وبلاگ های فعال ایرانی بیش از 60 هزار وبلاگ تخمین زده شده است. اگر فرض کنیم تنها 10 درصد از وبلاگ ها فعال هستند، تعداد کل وبلاگ های ثبت شده به 6 میلیون می رسد که با توجه به سهم ایران از فضای مجازی و جمعیت کشور، رقم چشمگیری است. در این میان رتبه وبلاگ های فارسی در فضای مجازی دهم است. هر چند از نظر تعداد کابران اینترنت در رتبه 35 ایستاده است. در فضای مجازی وبلاگ های فارسی را درباره هر موضوعی ثبت کرده اند: از موضوعات سیاسی و اجتماعی گرفته تا موضوعات شخصی، ورزشی یا هنری. اگر سری به فهرست وبلاگ های ثبت شده بزنیم بیشتر با فضای وبلاگ نویسی در ایران آشنا می‌شویم. تعداد زیادی از وبلاگ های فارسی کپی اشعار و داستان ها و مطالبی است که سایت های دیگر گذاشته اند. تعداد زیاد دیگری از این وبلاگ ها از غم ها و خوشی های عشق یا جدایی نوشته اند. تعدادی هم مرور خاطرات روزانه می کنند و به مثابه یک دفترچه‌ی یادداشت دیجیتالی هستند. در این میان درصد کمی از وبلاگ هاهستند که تولید محتوا می کنند و به نظرم ارزشمندی فضای وبلاگ نویسی هم به واسطه حضور همین تعداد اندک است. در تمام این یک دهه، وبلاگ ها به تدریج نقش پررنگی در فضای سیاسی و اجتماعی ایران داشته اند. در نبود رسانه های گسترده‌ و آزاد در ایران، وبلاگ ها تبدیل به رسانه های کوچک و اتاق های محدود بحث و گفتگو شده‌اند. در پی همین اثرگذاری، حکومت هم به تدریج به این فضا حساس شده است و دائماً دست به رصد و تصفیه وبلاگ های مغایر با اهداف خود می زند. هر چند کنترل و محدود کردن فضای مجازی به سادگی ممکن نیست و پراکندگی و کوچک بودن وبلاگ ها عملاً آنان را آسیب ناپذیر کرده است. در طی سال های اخیر، با ظهور شبکه های اجتماعی از محبوبیت وبلاگ ها هم کاسته شده است. بیشتر کاربران ترجیح می دهند در کوتاه ترین زمان ممکن، نظر و عقیده دیگران را درباره واقعه ای بدانند و در یک نگاه، از زندگی و حال و روز آنان خبردار شوند. شبکه های مجازی با تشکیل شبکه ای از دوستان و آشنایان در کنار هم چنین فرصتی را فراهم کرده است. کنار هم قرار گرفتن عکس ها و فیلم ها هم به جذابیت آن‌ها افزوده است و از همین رو کاربران  وقت بیشتری را در این فضاها به سر می برند. با تمام این اوصاف در کشوری مثل ایران همچنان وبلاگ های زیادی ساخته می شوند. اکنون وبلاگ ها ابزاری هستند تا هر فرد فارغ از جنسیت، قومیت یا حتی امکانات مادی خود حرف خود را به گوش دیگران برساند و فکر ونظر خود را در فضای مجازی ثبت کند. وبلاگ ها ابزاری کم هزینه و راهی کم خطر برای این ابراز وجود هستند و باید منتظر اثرگذاری بیشتر آن در سالهای آتی باشیم. پ.ن: یک سوال اساسی در این میان است که چرا وبلاگ نویسی این قدر در ایران محبوب شده است؟ سوال دیگری که اول قصدم بود در این نوشته به آن پاسخ دهم لحن، کارکرد و جایگاه وبلاگ نویسی است؟ تفاوت وبلاگ با سایت های تحلیی و خبری موضوعی است که برایم مدتی سوال شده است. مطالب مرتبط: درد و دل های یک وبلاگ نویس