خوبی ها و مزایای تفکر سنتی

پیش از این در پستی به چالش ها و معضلاتی اشاره کردم که ممکن است تفکر سنتی ما را بدان ها دچار کند. منظورم از تفکر سنتی، نوعی از تفکر است که بشر سال ها داشته است. چنین فضایی از تفکر با پیدایش فلاسفه دگر اندیش غرب، اخترعات و ابتکارات صنعتی و از همه مهم تر پرمایگی علم به تفکر مدرن تغییر یافته است. اکنون تفکر مدرن، یکه تاز عرصه فرهنگ و علم و هنر غرب است و تنها در جوامعی مثل ایران می توان تفاوت ها و مرزهای ان را با تفکر سنتی به نظاره نشست. در این پست قصد دارم به خوبی ها و مزایایی نگاه کنم که تفکر سنتی به همراه دارد و نباید از انها غافل شد.کلی نگری:این صفت به همان اندازه که در راه تفکر خطاآمیز است، در نگاه بشر ارزشمند هم هست. شاید واضح ترین نمود این خصوصیت را در علمی مثل طب سنتی ایران بتوان دید. در طب سنتی بدن انسان و روانش موجودیتی کلی دارند که با ارتباط هماهنگ با یکدیگر به سلامت انسان منجر می شوند. بر خلاف طب سنتی، پزشکی مدرن انقدر تخصصی و جزئی شده است که ممکن است پزشکی متخصص در یک عضو از عملکرد و بیماری های عضو دیگر بی خبر باشد. نتیجه این نگاه نوعی نگاه تجزیه ای و خرد به انسان است که پیچیدگی های روان و جسم اش را نادیده می گیرد. هر جند شاید این نگاه در درمان جسم موفق تر بوده باشد در حفظ یکپارچگی حسم و روح انسان ناتوان است و در حوزه هایی پایش می لنگد.تواضع ندانستن:در تفکر سنتی انسان معترف به نادانی است. نه به این معنی که بشر نخواهد بداند، به این معنی که شناخت حوزه هایی را خارج ار دسترس فهم خود می داند. درست در مقابل تفکر مدرن که حد و مرزی را برای تفسیر و تغییر دنیا برای خود قائل نیست. همین تواضع در برابر ناشناختی جهان باعث شده است انسان در دنیای سنتی به منابعی اعتماد کند که برای بشر مدرن چندان معتبر نیست. رشد عرفان، تصوف و اقبال پیامبران در تاریخ زندگی بشر از همین رو بوده است. منابعی که در زندگی انسان و صعود او به سوی قله های تعالی موثر بوده اند و آرامش بیشتری را برایش به ارمغان آورده اند.آرامش ساده اندیشیدر همان پست قبلی درباره چالش های تفکر سنتی گفتم که انسان در دنیای سنتی پدیده ها را ساده می بیند و برایشان تبینی ارائه می دهد که دم دستی و خالی از پیچیدگی است. این چنین خصوصیتی اگر چه محملی برای خطای در اندیشه و دامی برای تفکر است، می تواند آرامش بشر را در مواجه با پدیده ها در پی داشته باشد. بشر در دنیای مدرن در فضایی زندگی می کند که بسیاری پیزها را نمی داند و خود را در برابرشان تنها با سلاح علم مجهز می کند تا آرام شود. اما انسان سنتی در ارامش و اطمینانی زندگی می کند که ناشی از سادگی نگاه به این دنیاست. وحشت انسان و آرامشش در این دو دنیا به مواجهه ی با یک ابر کامپیوتر و یک ماشین حساب می ماند. در اولی همه چیز پیچیده است و در دومی همه چیز سر راست و ساده. اولی اضطراب را در درون بر می انگیزد و دومی آرامش  را.این سه خصوصیت اگر چه همه ی مزایای تفکر سنتی نیست، اما مهم ترینشان هست. تفکر سنتی در عین اینکه ممکن است در بسیاری حوزه ها خطا امیز و آمیخته با ناکارامدی باشد، می تواند برای انسان خوش یمن و آرام بخش هم باشد. آنچه مهم است بهره گیری از آن در حوزه هایی است که کارآمدیش را ثابت کرده است. گذشته از این نباید از نگاه کلان به این نوع تفکر سنتی و مدرن غافل شد و همه چیزشان را دربست رد یا قبول کرد. مطالب مرتبط:دوران تحول و گذارجا مانده ایم! (پیرامون عقب افتادگی جوامع)